Sātvata
Charakterystyka krainy
| krainy / ludy | stolica | władca | liczba wzmianek | stronnnictwo | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sātvata (179) | Śūra (sena) | Mathurā (6) | 30 | K | P | |
| Vṛṣṇi | Yuyudhana | 341 | K | P | ||
| Dāśārha | Ānarta (22): Dvāravatī (30) Dvārakā (67)
Surāṣṭra (10): Prabhāsa (33) |
Kṛṣṇa | 127 | K | ||
| Andhaka | Kṛtavarman | 111 | K | P | ||
| Bhoja | 109 | K | ||||
| Kuntibhoja | Kuntibhoja | 53 | K | |||
| Kukura | 15 | K | P | |||
- Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
- W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.
Satwatowie to najważniejszy klan Jadawów. Jego protoplastą jest Satvat, syn Madhu z dynastii Yādava. Jego syn Bhima włada w Mathurze. W skład wspólnoty plemiennej Satwatów wchodziły ludy:
- Andhaka
- Bhoja
- Kukura
- Vṛṣṇi
- Dāśārha
Granice między rodami są płynne. Główni bohaterowie z klanu, tacy jak Kṛṣṇa czy Yuyudhāna tytułowani są: Yādava, Vārṣṇeya, Sātvata czy Dāśārha. Klany Yādava-Sātvata są liczne i zdają się nie mieć jednego władcy. Mogły tworzyć republiki plemienne. Wśród nich wyróżniają się Vṛṣṇi (w MBh metonimicznie – część za całość – określani jako Yādava).
MBh wspomina o przeniesieniu siedziby Satwatów z Mathury (kraina znana jako Śūrasena) do Dwaraki. Wiąże to wydarzenie z powtarzającymi się atakami władcy Magadhy Dźarasandhy (Jarāsaṃdha) na Mathurę. Kṛṣṇa jest głównym władcą Daśarhów (Dāśārha), którzy jako jego przyboczna armia za nim podążają. Jego siedzibą jest kraina Ānarta ze stolicą w Dwarace. Kryszna często udaje się do niej z Indraprasthy przez Upaplawję lub też wraca tą samą drogą. Tradycja wiąże krainę Ānarta z Gudżaratem, z którym również identyfikowana jest kraina Surāṣṭra. To właśnie w Surasztrze znajduje się słynne miejsce pielgrzymkowe Prabhāsa (identyfikowane jako Somnath), z którego Balarama rozpoczyna pielgrzymkę do źródeł Sarasvatī i w którym znajduje zagładę dynastia Vṛṣṇi-Yādava.
Z Satwatami związany jest też lud Kuntibhoja. Czasem interpretowany jest on jako połączenie klanów Kunti i Bhodźów. Kraj Kunti, z którego miała pochodzić matka Pandawów, lokowany jest na północ od Avanti. W znacznie późniejszych czasach (XI w.) klany Bhojów będą zamieszkiwać tereny na północ od Godawari, przez krainę Avanti, aż po Vidiśę tworząc wielkie średniowieczne imperia.
Pokolenia bohaterów i ich relacje
| Vṛṣṇi | Kunti-Bhoja | Bhoja | |||
|---|---|---|---|---|---|
| dziadek | Śūra(sena) | Śini | Kuntibhoja | ||
| ojciec | Kaṃsa, Vasudeva, (Kuntī) | Satyaka | Purujit, (Kuntī) | Hṛdika | |
| syn | Kṛṣṇa | Yuyudhāna | Cekitāna | Kṛtavarman | |
| wnuk | Pradyumna | ||||
- W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety. Ukośnik oddziela alternatywne imiona jednego bohatera.
Wśród Wrysznich odnajdujemy potomków Śury (Śūra, syn: Vasudeva) i Śiniego (Śini, syn: Satyaka). Prawdopodobnie byli oni braćmi, gdyż Śini zdobył na swajamwarze Dewaki dla Wasudewy. Opowiedzenie się klanu Jadawów po stronie Durjodhany lub Judhiszthiry spowodowało rozłam w rodzie. Konflikt ten doprowadza ostatecznie do bratobójczej walki dwóch stronnictw i wyniszczenia rodu (np. Yuyudhana i Kṛtavarman mordują się nawzajem):
- Yuyudhana (Sātyaki) ma żonę z Bhodźów, łucznictwa uczy się od Ardźuny, jest w grupie Wrysznich walczących dla Pandawów (po stronie Pandawów walczy również Ćekitana).
- Kṛtavarman, dowódca armii Kryszny (nārāyanī-sena) walczy dla Durjodhany, bierze udział w zabiciu Abhimanju. Syn Krytawarmana sprawuje pieczę nad kobietami Bhodźów po wyniszczeniu dynastii.
