Sātvata

Indie środkowe

Charakterystyka krainy

krainy / ludy		stolica	władca	liczba wzmianek
Sātvata (179)	Śūra (sena)	Mathurā (6)		30	K/P
	Vṛṣṇi		Yuyudhana	341	K/P
	Dāśārha	Ānarta  (22): Dvāravatī (30) Dvārakā (67) Surāṣṭra (10): Prabhāsa (33)	Kṛṣṇa	127	K
	Andhaka		Kṛtavarman	111	K/P
	Bhoja			109	K
	Kuntibhoja		Kuntibhoja	53	K
	Kukura			15	K/P

• Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
• W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.

Satwatowie to najważniejszy klan Jadawów. Jego protoplastą jest Satvat, syn Madhu z dynastii Yādava. Jego syn Bhima włada w Mathurze. W skład wspólnoty plemiennej Satwatów wchodziły ludy:

• Andhaka
• Bhoja
• Kukura
• Vṛṣṇi
• Dāśārha

Granice między rodami są płynne. Główni bohaterowie z klanu, tacy jak Kṛṣṇa czy Yuyudhāna tytułowani są: Yādava, Vārṣṇeya, Sātvata czy Dāśārha. Klany Yādava-Sātvata są liczne i zdają się nie mieć jednego władcy. Mogły tworzyć republiki plemienne. Wśród nich wyróżniają się Vṛṣṇi (w MBh metonimicznie – część za całość – określani jako Yādava).

MBh wspomina o przeniesieniu siedziby Satwatów z Mathury (kraina znana jako Śūrasena) do Dwaraki. Wiąże to wydarzenie z powtarzającymi się atakami władcy Magadhy Dźarasandhy (Jarāsaṃdha) na Mathurę. Kṛṣṇa jest głównym władcą Daśarhów (Dāśārha), którzy jako jego przyboczna armia za nim podążają. Jego siedzibą jest kraina Ānarta ze stolicą w Dwarace. Kryszna często udaje się do niej z Indraprasthy przez Upaplawję lub też wraca tą samą drogą. Tradycja wiąże krainę Ānarta z Gudżaratem, z którym również identyfikowana jest kraina Surāṣṭra. To właśnie w Surasztrze znajduje się słynne miejsce pielgrzymkowe Prabhāsa (identyfikowane jako Somnath), z którego Balarama rozpoczyna pielgrzymkę do źródeł Sarasvatī i w którym znajduje zagładę dynastia Vṛṣṇi-Yādava.

Z Satwatami związany jest też lud Kuntibhoja. Czasem interpretowany jest on jako połączenie klanów Kunti i Bhodźów. Kraj Kunti, z którego miała pochodzić matka Pandawów, lokowany jest na północ od Avanti. W znacznie późniejszych czasach (XI w.) klany Bhojów będą zamieszkiwać tereny na północ od Godawari, przez krainę Avanti, aż po Vidiśę tworząc wielkie średniowieczne imperia.

Pokolenia bohaterów i ich relacje

	Vṛṣṇi			Kunti-Bhoja	Bhoja
dziadek	Śūra(sena)	Śini		Kuntibhoja
ojciec	Kaṃsa, Vasudeva, (Kuntī)	Satyaka		Purujit, (Kuntī)	Hṛdika
syn	Kṛṣṇa	Yuyudhāna	Cekitāna		Kṛtavarman
wnuk	Pradyumna

• W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety. Ukośnik oddziela alternatywne imiona jednego bohatera.

Wśród Wrysznich odnajdujemy potomków Śury (Śūra, syn: Vasudeva) i Śiniego (Śini, syn: Satyaka). Prawdopodobnie byli oni braćmi, gdyż Śini zdobył na swajamwarze Dewaki dla Wasudewy. Opowiedzenie się klanu Jadawów po stronie Durjodhany lub Judhiszthiry spowodowało rozłam w rodzie. Konflikt ten doprowadza ostatecznie do bratobójczej walki dwóch stronnictw i wyniszczenia rodu (np. Yuyudhana i Kṛtavarman mordują się nawzajem):

- Yuyudhana (Sātyaki) ma żonę z Bhodźów, łucznictwa uczy się od Ardźuny, jest w grupie Wrysznich walczących dla Pandawów (po stronie Pandawów walczy również Ćekitana).

- Kṛtavarman, dowódca armii Kryszny (nārāyanī-sena) walczy dla Durjodhany, bierze udział w zabiciu Abhimanju. Syn Krytawarmana sprawuje pieczę nad kobietami Bhodźów po wyniszczeniu dynastii.