Drzewo Genealogiczne (1.70, 89-90): Różnice pomiędzy wersjami
imported>AndBab |
|||
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 15: | Linia 15: | ||
! style="text-align: center;"|'''potomstwo''' | ! style="text-align: center;"|'''potomstwo''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
| | ====== ''Pracetas'' ====== | ||
/ ''Varuṇa''? | |||
| | |||
* 10 synów – wszyscy się spalają | |||
* kolejny syn: '''''Dakṣa''''' / ''Prācetasa'' – ojciec świata (''lokapitāmaha'') (1.70.3-5) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Dakṣa'' ====== | |||
(''Vīriṇī'') | (''Vīriṇī'') | ||
| | | | ||
* 1000 synów, którzy osiągają wyzwolenie (''mokṣa'') | |||
* 50 córek (wśród nich '''''Aditi''''') (1.70.6-8) | |||
|- | |- | ||
|''Kaśyapa'' | | | ||
====== ''Kaśyapa'' ====== | |||
('''''Aditi''''') | ('''''Aditi''''') | ||
| | | | ||
* '''''Vivasvat''''' / ''Mārtaṇḍa'' (bóg Słońca) (1.70.9) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
| | ====== ''Vivasvat'' ====== | ||
| | |||
'' | * ''Yama'' (bóg śmierci) | ||
* '''''Manu''''' / ''Vaivasvata'' (praojciec ludzkości) (1.70.10) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Manu'' ====== | |||
(''Kṣiti'' – Ziemia) | (''Kṣiti'' – Ziemia) | ||
| | | | ||
* zostaje ojcem ludzkości (''mānava'') | |||
* 10 synów: ''Vena, Dhṛṣṇu, Nariṣyanta, Nābhāga, '''Ikṣvāku''', Karūṣa, Śaryāti, Pṛṣadhrana, Nābhāgāriṣṭa'' (od Ikszwaku pochodzi dynastia słoneczna) | |||
* 50 synów, którzy giną walcząc ze sobą | |||
* córka: '''''Ilā''''' ''–'' urodziła się jako ósma (1.70.11-15), od niej pochodzi dynastia księżycowa | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
| | ====== ''Ilā'' ====== | ||
| | |||
* '''''Purūravas''''' – włada trzynastoma wyspami oceanu (''trayodaśa samudrasya dvīpān aśnan'') | |||
* Ila jest jednocześnie matką i ojcem Pururawasa (1.70.16-17) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Purūravas'' ====== | |||
(''Urvaśī'') | (''Urvaśī'') | ||
| | | | ||
* poznaje żonę (''apsaras'') w świecie Gandharwów | |||
* 6 synów: '''''Āyu''', Dhīmat, Amāvasu, Dṛḍhāyu, Vanāyu, Śrutāyu'' (1.70.21-22) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Āyu'' ====== | |||
(''Svarbhānavī'') | (''Svarbhānavī'') | ||
| | | | ||
* synowie: '''''Nahuṣa''', Vṛddhaśarman, Raji, Rambha, Anenas'' (1.70.23) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
| | ====== ''Nahuṣa'' ====== | ||
| | |||
* 5 synów: ''Yati,'' '''''Yayāti''','' ''Saṃyāti, Āyāti, Uddhava'' / ''Dhruva'' | |||
* Nahusza przeklęty staje się wężem boa (''ajagara'') | |||
* praktykuje jogę i staje się oświeconym (''brahmabhūta'') (1.70.24-28) | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Yayāti'' ====== | |||
(''Devayānī'') | (''Devayānī'') | ||
(''Śarmiṣṭhā'' ) | (''Śarmiṣṭhā'' ) | ||
| | | | ||
* synowie Dewajani: ''Yadu, Turvasu'' | |||
* synowie Śarmiszthy córki Wryszaparwana (''Vṛṣaparvan''): ''Druhyu, Anu, '''Pūru''''' (1.70.29-32; 1.90.8) | |||
* synowie zostają przeklęci przez ojca (1.79) | |||
* potomkami czterech synów są dynastie: ''yādava, yavana, bhoja, mleccha'' (1.80.26; 1.90.10) | |||
|} | |} | ||
Linia 93: | Linia 95: | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|'''MBh 1.89''' | ! style="text-align: center;"|'''MBh 1.89''' | ||
'''mąż''' (żona): '''potomkowie''' | '''mąż''' (żona): '''potomkowie''' | ||
|'''MBh 1.90''' | ! style="text-align: center;"|'''MBh 1.90''' | ||
'''mąż''' (żona): '''potomkowie''' | '''mąż''' (żona): '''potomkowie''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Pūru'' (''Pauṣṭī''): ====== | |||
'''''Pravīra''', Īśvara, Raudrasva'' | |||
|'''''Pūru''''' (''Kausalyā''): '''''Janamejaya''''' | |'''''Pūru''''' (''Kausalyā''): '''''Janamejaya''''' | ||
|- | |- | ||
Linia 107: | Linia 111: | ||
'''''Manasyu''''' (''Sauvīrī''): ''Goptṛ, Rājīvalocana, Saṃhanana, Vāgmin,'' | '''''Manasyu''''' (''Sauvīrī''): ''Goptṛ, Rājīvalocana, Saṃhanana, Vāgmin,'' | ||
''Manasvin'' (''Miśrakeśī''): '''''Sunvat''', Vasunābha, Garbha, Ramya'' | <span style="color: grey;"> ''Manasvin'' (''Miśrakeśī''): '''''Sunvat''', Vasunābha, Garbha, Ramya'' | ||
'''''Sunvat''' '' (''Rathaṃtarī''): ''Śūra, Dṛḍhadhanvat, Vapuṣmat, Rudrāśva, Pṛṣadaśva, Rathāśva, Gaya, Manu'' | <span style="color: grey;">'''''Sunvat''' '' (''Rathaṃtarī''): ''Śūra, Dṛḍhadhanvat, Vapuṣmat, Rudrāśva, Pṛṣadaśva, Rathāśva, Gaya, Manu'' | ||
'''''Raudrāśva''''' (''apsaras''): ''Ṛcepu, Kakṣepu, Kṛkaṇepu, Sthaṇḍilepu, Vanepu, Sthalepu, Tejepu, Satyepu, Dharmepu, Saṃnatepu'' (''Ṛcepu'' przyjmuje imię '''''Anādhṛṣṭi''''') | '''''Raudrāśva''''' (''apsaras''): ''Ṛcepu, Kakṣepu, Kṛkaṇepu, Sthaṇḍilepu, Vanepu, Sthalepu, Tejepu, Satyepu, Dharmepu, Saṃnatepu'' <span style="color: grey;">(''Ṛcepu'' przyjmuje imię '''''Anādhṛṣṭi''''') | ||
'''''Anādhṛṣṭi''''': '''''Matināra''''' | '''''Anādhṛṣṭi''''': '''''Matināra''''' | ||
Linia 140: | Linia 144: | ||
'''''Ṛkṣa''''' (''Jvālā'', ojciec: ''Takṣaka''): '''''Matināra''''' | '''''Ṛkṣa''''' (''Jvālā'', ojciec: ''Takṣaka''): '''''Matināra''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Matināra'': ====== | |||
'''''Taṃsu''', Mahat, Atiratha, Druhyu'' | |||
|'''''Matināra''''' (''Sarasvatī'' – rzeka, nad nią król odprawia ofiarę): '''''Taṃsu''''' | |'''''Matināra''''' (''Sarasvatī'' – rzeka, nad nią król odprawia ofiarę): '''''Taṃsu''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Taṃsu'': ====== | |||
'''''Ilina''''' | |||
|'''''Taṃsu''''' (''Kālindī''): '''''Ilina''''' | |'''''Taṃsu''''' (''Kālindī''): '''''Ilina''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Ilina'' ====== | |||
(''Rathaṃtarī''): '''''Duḥṣanta''', Śūra, Bhīma, Prapūrva, Vasu'' | |||
|'''''Ilina''''' (''Rathaṃtarī''): 5 synów jeden z nich '''''Duḥṣanta''''' | |'''''Ilina''''' (''Rathaṃtarī''): 5 synów jeden z nich '''''Duḥṣanta''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Duḥṣanta'' ====== | |||
(dwie żony): | |||
(''Śakuntalā''): '''''Bharata'''/Śākuntala,'' | (''Śakuntalā''): '''''Bharata'''/Śākuntala,'' | ||
(''Lakṣmaṇā''): ''Janamejaya'' | <span style="color: grey;">(''Lakṣmaṇā''): ''Janamejaya'' | ||
|'''''Duḥṣanta''''' (''Śakuntalā,'' ojciec: ''Viśvāmitra''): '''''Bharata''''' | |'''''Duḥṣanta''''' (''Śakuntalā,'' ojciec: ''Viśvāmitra''): '''''Bharata''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Bharata'' ====== | |||
(3 żony): 9 synów | |||
* żaden nie dorównuje ojcu | |||
* <span style="color: grey;">Bharata zabija synów | |||
* odprawia ofiarę i otrzymuje syna od Bharadwadźy: '''''Bhumanyu''''' | |||
|'''''Bharata''''' (''Sunandā/Kāśeyī/Sārvasenī''): '''''Bhumanyu''''' | |'''''Bharata''''' (''Sunandā/Kāśeyī/Sārvasenī''): '''''Bhumanyu''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Bhumanyu'' ====== | |||
(''Puṣkariṇī''): '''''Suhotra''', Suhotṛ, Suhavis, Suyajus'' | |||
|'''''Bhumanyu''''' (''Jayā/Dāśārhī''): '''''Suhotra''''' | |'''''Bhumanyu''''' (''Jayā/Dāśārhī''): '''''Suhotra''''' | ||
|- | |- | ||
| rowspan="2" | | | rowspan="2" | | ||
====== ''Suhotra'' ====== | |||
(''Aikṣvākī''): '''''Ajamīḍha''', Sumīḍha, Purumīḍha'' | |||
|'''''Suhotra''''' (''Suvarṇā'', ojciec: ''Ikṣvāku''): '''''Hastin''''' | |'''''Suhotra''''' (''Suvarṇā'', ojciec: ''Ikṣvāku''): '''''Hastin''''' | ||
Linia 177: | Linia 196: | ||
'''''Vikuṇṭhana''''' (''Sudevā/Dāśārhī''): '''''Ajamīḍha''''' | '''''Vikuṇṭhana''''' (''Sudevā/Dāśārhī''): '''''Ajamīḍha''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Ajamīḍha'' ====== | |||
(3 żony, 6 synów): | |||
(''Dhūminī''): '''''Ṛkṣa''''' | (''Dhūminī''): '''''Ṛkṣa''''' | ||
(''Nīlī''): ''Duḥṣanta Parameṣṭhin'' | (''Nīlī''): ''Duḥṣanta Parameṣṭhin'' | ||
* od nich pochodzi ród Pańćalów | |||
(''Keśinī''): ''Jahnu, Jana, Rūpiṇa'' | (''Keśinī''): ''Jahnu, Jana, Rūpiṇa'' | ||
* od Dźanu pochodzi ród Kuśika | |||
| rowspan="2" |'''''Ajamīḍha''''' (4 żony: ''Kaikeyī, Nāgā, Gāndhārī, '''Ṛkṣā'''''): 2400 synów, wśród nich: '''''Saṃvaraṇa''''' | | rowspan="2" |'''''Ajamīḍha''''' (4 żony: ''Kaikeyī, Nāgā, Gāndhārī, '''Ṛkṣā'''''): 2400 synów, wśród nich: '''''Saṃvaraṇa''''' | ||
|- | |- | ||
|'''''Ṛkṣa''''' | |'''''Ṛkṣa'':''' '''''Saṃvaraṇa''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Saṃvaraṇa'' ====== | |||
(''Tapatī/Saurī''): '''''Kuru''''' | |||
* 12 lat suszy (''anāvṛṣṭi''), wyniszczenie kraju | |||
* Pańćalowie pokonują Samwaranę, który zbiega z rodem na zachód do lasów (''nikuñja'') nad Sindhem, gdzie mieszka przez 1000 lat | |||
|'''''Saṃvaraṇa''''' (''Tapatī''): '''''Kuru''''' | |'''''Saṃvaraṇa''''' (''Tapatī''): '''''Kuru''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Kuru'' ====== | |||
(''Vāhinī''): ''Aśvavat, '''Abhiṣvat,''' Citraratha, Muni, '''Janamejaya''''' | |||
* od Kuru kraj zwany jest: ''Kurujāṅgala'' | |||
|'''''Kuru''''' (''Śubhāṅgī/Dāśārhī''): ''Viḍūratha'' | |'''''Kuru''''' (''Śubhāṅgī/Dāśārhī''): ''Viḍūratha'' | ||
|- | |- | ||
Linia 213: | Linia 237: | ||
|'''''Abhiṣvat''''', 8 synów: '''''Parikṣit''', Śabalāśva, Abhirāja, Virāja, Śalmala, Uccaiḥśravas, Bhadrakāra, Jitāri'' | |'''''Abhiṣvat''''', 8 synów: '''''Parikṣit''', Śabalāśva, Abhirāja, Virāja, Śalmala, Uccaiḥśravas, Bhadrakāra, Jitāri'' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Parikṣit'' ====== | |||
7 synów: ''Kakṣasena, Ugrasena, Citrasena, Indrasena, Suṣeṇa, '''Bhīmasena''', Aśvasena'' | |||
|'''''Parikṣit''''' (''Suyaśā/Bāhudā''): '''''Bhīmasena''''' | |'''''Parikṣit''''' (''Suyaśā/Bāhudā''): '''''Bhīmasena''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Bhīmasena'': ====== | |||
''Pratīpa, <span style="color: grey;">Dharmanetra, Sunetra'' | |||
|'''''Bhīmasena''''' (''Sukumārī/Kaikeyī''): ''Paryaśravas/'''Pratīpa''''' | |'''''Bhīmasena''''' (''Sukumārī/Kaikeyī''): ''Paryaśravas/'''Pratīpa''''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Pratīpa'' ====== | |||
3 snów: ''Devāpi'' (został ascetą), '''''Śaṃtanu''', Bāhlīka'' | |||
|'''''Pratīpa''''' (''Sunandā/Śaibyā''): ''Devāpi, '''Śaṃtanu''', Bāhlīka'' | |'''''Pratīpa''''' (''Sunandā/Śaibyā''): ''Devāpi, '''Śaṃtanu''', Bāhlīka'' | ||
|} | |} | ||
=== Od Śantanu do Aśwamedhadatty === | === Od Śantanu do Aśwamedhadatty === | ||
Lista dynastyczna w rozdziale 1.90 nie zatrzymuje się, jak w rozdziale 1.89, na synach Pratipy, ale wymienia pokolenia bohaterów eposu. Podaje imiona żon i dzieci Pandawów, a kończy się na ich prapraprawnuku. W poniższej tabeli przedstawiamy dynastię księżycową począwszy od Śantanu(''Śaṃtanu'') (MBh 1.90.47-96): | Lista dynastyczna w rozdziale 1.90 nie zatrzymuje się, jak w rozdziale 1.89, na synach Pratipy, ale wymienia pokolenia bohaterów eposu. Podaje imiona żon i dzieci Pandawów, a kończy się na ich prapraprawnuku. W poniższej tabeli przedstawiamy dynastię księżycową począwszy od Śantanu(''Śaṃtanu'') (MBh 1.90.47-96): | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|'''mąż''' | ! style="text-align: center;"|'''mąż''' | ||
(żona) | (żona) | ||
|'''potomkowie''' | ! style="text-align: center;"|'''potomkowie''' | ||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Śaṃtanu'' ====== | |||
(''Bhāgīrathī'' / ''Gaṅgā'') | (''Bhāgīrathī'' / ''Gaṅgā'') | ||
(''Satyavatī'' / ''Gandhakālī'') | (''Satyavatī'' / ''Gandhakālī'') | ||
| | | | ||
* syn Gangi: ''Devavrata'' / ''Bhīṣma'' | |||
* synowie Satjawati: '''''Dvaipāyana''''' (z Paraśary), ''Citrāṅgada, '''Vicitravīrya''''' | |||
* w młodości Ćitrangada zostaje zabity przez gandharwę | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Vicitravīrya'' ====== | |||
(''Ambikā'') | (''Ambikā'') | ||
(''Ambālika'') | (''Ambālika'') | ||
| | | | ||
* ojcem Ambiki i Ambaliki jest władca Kaśi (''kāśirāja'') | |||
* Wicitrawirja umiera bezdzietnie | |||
* dzieci Ambiki i Ambaliki począł Dwajpajana (''Dvaipāyana''): '''''Dhṛtarāṣṭra''', '''Pāṇḍu''', Vidura'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Dhṛtarāṣṭra'' ====== | |||
(''Gāndhārī'') | (''Gāndhārī'') | ||
| | | | ||
* 100 synów, czterech głównych to: ''Duryodhana, Duḥśāsana, Vikarṇa, Citrasena'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Pāṇḍu'' ====== | |||
(''Kuntī'') | (''Kuntī'') | ||
(''Mādrī'') | (''Mādrī'') | ||
| | | | ||
* dzieci w łonach żon Pandu płodzą bogowie | |||
* synowie Kunti: | |||
# '''''Yudhiṣṭhira''''' – ojciec: ''Dharma'' | |||
# '''''Bhīmasena''''' – ojciec: ''Māruta'' | |||
# '''''Arjuna''''' – ojciec: ''Śakra'' | |||
* synowie Madri: | |||
# '''''Nakula''''' – ojciec: ''Aśvin'' | |||
# '''''Sahadeva''''' – ojciec: ''Aśvin'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Yudhiṣṭhira'' ====== | |||
(''Draupadī'') | (''Draupadī'') | ||
(''Devikā'') | (''Devikā'') | ||
| | | | ||
* syn Draupadi: ''Prativindhya'' | |||
* syn Dewiki, córki Gowasany (''Govāsana'') z Śibich (''Śaibya''): ''Yaudheya'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Vṛkodara'' ====== | |||
(''Draupadī'') | (''Draupadī'') | ||
Linia 295: | Linia 322: | ||
(''Hiḍimbā'') | (''Hiḍimbā'') | ||
| | | | ||
* syn Draupadi: ''Sutasoma'' | |||
* syn Baladhary z Kaśi (''Kāśī'') otrzymanej za zapłatę (''vīryaśulkā''): ''Sarvaga'' | |||
* syn rakszasi (''rākṣasī'') Hidimby: ''Ghaṭotkaca'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Arjuna'' ====== | |||
(''Draupadī'') | (''Draupadī'') | ||
(''Subhadrā'') | (''Subhadrā'') | ||
<span style="color: grey;">(''Ulūpī'') | |||
<span style="color: grey;">(''Citrāṅgadā'') | |||
| | |||
* syn Draupadi: ''Śrutakīrti'' | |||
* syn Subhadry z Dwarawati (''Dvāravatī''), siostry Kryszny: '''''Abhimanyu''''' | |||
* <span style="color: grey;">syn Ulupi, córki wężów (''nāgakanyā''): ''Irāvat'' | |||
* <span style="color: grey;">syn Ćitrangady, córki władcy Manalury (''Maṇalūrapati''): ''Babhruvāhana'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Nakula'' ====== | |||
(''Draupadī'') | (''Draupadī'') | ||
(''Kareṇuvatī'') | (''Kareṇuvatī'') | ||
| | | | ||
* syn Draupadi: ''Śatānīka'' | |||
* syn Karenuwati z Ćedih (''Caidyā''): ''Niramitra'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Sahadeva'' ====== | |||
(''Draupadī'') | (''Draupadī'') | ||
(''Vijayā'') | (''Vijayā'') | ||
| | | | ||
* syn Draupadi: ''Śrutakarman'' (gdzie indziej nazywany ''Śrutasena'') | |||
* syn Widźaji z Madry (''Mādrī''): ''Suhotra'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Abhimanyu'' ====== | |||
(''Uttarā'') | (''Uttarā'') | ||
| | | | ||
* syn Uttary, córki Wiraty (''Virāṭa''), pogrobowiec (''parāsu''): '''''Parikṣit''''' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Parikṣit'' ====== | |||
(''Mādravatī'') | (''Mādravatī'') | ||
| | | | ||
* syn: '''''Janamejaya''''' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Janamejaya'' ====== | |||
(''Vapuṣṭamā'') | (''Vapuṣṭamā'') | ||
| | | | ||
* dwóch synów: '''''Śatānīka''', Śaṅku'' | |||
|- | |- | ||
| | | | ||
====== ''Śatānīka'' ====== | |||
(''Vaidehī'') | (''Vaidehī'') | ||
| | | | ||
* syn: '''''Aśvamedhadatta''''' | |||
|} | |} | ||
== Kluczowe postacie genealogii == | == Kluczowe postacie genealogii == | ||
Genealogia skupia się na rodzie Kuru i jedynie sugeruje możliwe | Genealogia skupia się na rodzie Kuru i jedynie sugeruje możliwe odnogi, prowadzące do wyłonienia się innych dynastii. Tu kluczowymi postaciami są: | ||
# '''Jajati''' (''Yayāti'') – od niego wywodzą się dynastie Jadawów (''Yādava''), Bhodźów (''Bhoja''), rody barbarzyńskie (1.80.26) oraz, poprzez córkę Madhawi (''Mādhavī''), dynastie z Pendźabu: ''Śībi, Suvīra, Madra, Kekaya'', | # '''Jajati''' (''Yayāti'') – od niego wywodzą się dynastie Jadawów (''Yādava''), Bhodźów (''Bhoja''), rody barbarzyńskie (1.80.26) oraz, poprzez córkę Madhawi (''Mādhavī''), dynastie z Pendźabu: ''Śībi, Suvīra, Madra, Kekaya'', | ||
Linia 383: | Linia 412: | ||
=== Pańćalowie === | === Pańćalowie === | ||
Nieco problemów przysparza dynastia Pańćalów. MBh informuje, że wywodzą się oni od dwóch synów Adźamidny o imionach Parameszthin i Duhszanta (''Parameṣṭhin'', ''Duḥṣanta'', 1.89.29). Wiemy też, że ojcem Drupady z Pańćalów jest Pryszata (''Pṛṣata''). Tekst informuje o dawnym królu Pańćalów | Nieco problemów przysparza dynastia Pańćalów. MBh informuje, że wywodzą się oni od dwóch synów Adźamidny o imionach Parameszthin i Duhszanta (''Parameṣṭhin'', ''Duḥṣanta'', 1.89.29). Wiemy też, że ojcem Drupady z Pańćalów jest Pryszata (''Pṛṣata''). Tekst informuje o dawnym królu Pańćalów – Somace (''Somaka''), który był synem Sahadewy (1.2.119), jednak relacje czasowe między tymi władcami nie są jasne. Tu w sukurs przychodzi ponownie BhP (9.21.35), gdzie jest doprecyzowane, że Mudgala (''Mudgala'')<ref>Mudgala pojawia się w MBh jako wieszcz mieszkający na polu Kuru 3.246.</ref>, ma syna o imieniu Diwodasa (''Divodāsa'')<ref>W MBh Diwodasa jest synem Sudewy, ojcem Pratardany i protoplastom dynastii z Kaśi 5.114.</ref>, którego potomkiem są Somaka, Pryszata i Drupada (''Somaka, Pṛṣata'' i ''Drupada''). Mudgala ma też córkę o imieniu Ahalja (''Ahalyā''), z której rodzi się Śaradwat (''Śaradvat'') – ojciec Krypy i Krypi (historia narodzin rodzeństwa opisana jest w MBh 1.120). Taką też wersję przyjmujemy w schemacie genealogicznym. | ||
=== Madawi - córka Jajatiego (dynastie Pendźabu) === | === Madawi - córka Jajatiego (dynastie Pendźabu) === | ||
Linia 405: | Linia 434: | ||
== Przypisy == | == Przypisy == | ||
* <span style="color: grey;"><small>Na szaro zaznaczone są informacje z aparatu krytycznego.</small> | |||
[[Category:Bohaterowie]] | [[Category:Bohaterowie]] |
Aktualna wersja na dzień 12:02, 15 lis 2022
Listy genealogiczne i źródła informacji
Skonstruowanie listy genealogicznej na podstawie opisów MBh przysparza sporo problemów. Tekst eposu nie został poddany ostatecznemu ujednoliceniu, dzięki czemu prezentowane w nim listy różnią się znacznie między sobą. W dodatkową konsternację wprawiają wzmianki biograficzno-genealogiczne rozrzucone po całym tekście. Mimo tych zastrzeżeń pewne informacje biograficzne dość często się powtarzają, co może świadczyć, że funkcjonowały one powszechnie w zbiorowej świadomości i na nie staramy się zwrócić szczególną uwagę. Rekonstrukcję opieramy na listach genealogicznej przedstawionych w MBh 1.59-90, uzupełniając ją o zebrane dane z innych fragmentów, szczególnie te które często się powtarzają.
Najobszerniejsza lista genealogiczna znajdują się w pierwszej księdze w sekcji „Narodziny” (Saṃbhava 1.62-127). Zaczyna się ona już pod koniec poprzedniej sekcji („Zstąpienie pierwszych dynastii”, Ādivaṃśāvataraṇa 1.54-61) od opisu powstania boskich i półboskich istot zrodzonych z trzynastu córek Dakszy poślubionych Kaśjapie (1.59). Kolejny rozdział (1.60) przedstawia potomków synów Brahmy, pozostałe córki Dakszy, ośmiu Wasu oraz potomstwo Dharmy i Adharmy. Jako, że rozdziały te dotyczą boskich istot ich treść została omówiona w rozdziale im poświęconym (Potomstwo Brahmy).
Od Praćetasa do Puru
Lista genealogiczna przerywana jest dwukrotnie opowieściami o ważnych postaciach z rodu. Pierwszym wtrętem jest historia Duhszanty (Duḥṣanta). Rozdziały 1.62-69 przedstawiają jego związek z Śakuntalą wiodący do narodzin Bharaty (1.69.44). Właściwa lista dynastii księżycowej zaczyna się w rozdziale 1.70, paradoksalnie, od przedstawienia protoplasty dynastii słonecznej boga Słońca (Vivasvat) i jego syna Manu. To właśnie córką Manu i wnuczka Słońca Ila (Ilā) daje początek dynastii księżycowej. Ma być ona „zarówno matką jak i ojcem” Pururawasa (1.70.16). W tym fragmencie nie jest wspomniany Budha (Budha) – mąż Ili, syn Księżyca, a tym samym protoplasta dynastii Księżycowej. Historia jego miłości do Ili jest jednak dobrze znana i wzmiankowana w innych miejsc MBh (np. 7.119.4). Lista ciągnie się do Jajatiego, gdzie następuje drugi wtręt poświęcony mu i jego dwóm małżonkom Dewajani i Śarmisztsze (1.71-88).
mąż
(żona) |
potomstwo |
---|---|
Pracetas/ Varuṇa? |
|
Dakṣa(Vīriṇī) |
|
Kaśyapa(Aditi) |
|
Vivasvat |
|
Manu(Kṣiti – Ziemia) |
|
Ilā |
|
Purūravas(Urvaśī) |
|
Āyu(Svarbhānavī) |
|
Nahuṣa |
|
Yayāti(Devayānī) (Śarmiṣṭhā ) |
|
Od Puru do Śantanu
Kontynuacja listy następuje w rozdziale 1.89 gdzie wymienieni są potomkowie Puru (Pūru). Lista ciągnie się do narodzin pradziadka Pandawów Śantanu (Śāntanu). Kolejny rozdział (1.90) jest w dużej mierze powtórzeniem poprzedniego, z tym że pisany jest prozą i występują spore różnice w imionach władców oraz sekwencji pokoleń. Dla wychwycenia tych różnic obie listy warto ze sobą zestawić, co też czynimy poniżej.
Listy najbardziej różnią się od Puru do Matinary (Matināra). Tu, w długim ciągu władców i ich potomków nie ma paraleli na dwóch listach. Dalsza część drzewa genealogicznego, różni się już tylko szczegółami, a często obie listy uzupełniają się wzajemnie. Lista z rozdziału 1.90 jest dużo bardziej skrupulatna w wyliczeniu małżonek królewskich, zazwyczaj też podaje prowincję, z której one pochodzą (informacja podana jest w imieniu królowej jako derywat od krainy i tak też prezentujemy ją w tabeli), a czasem i imię ojca dziewczyny. Natomiast rozdział 1.89 jest bogatszy w szczegóły biograficzne. To z niego dowiadujemy się o tym, że Bhumanju nie jest rodzonym synem Bharaty, a raczej został podarowany przez Bharadwadźę (w tym miejscu tekst spoza wydania krytycznego dodaje, budzącą w tradycji indyjskiej emocje, informację o uśmierceniu synów przez Bharatę). Rozdział ten również informuje o burzliwych czasach króla Samwaraty. Podczas jego rządów nastała dwunastoletnia susza, a kraj został podbity przez Pańćalów. Bharatowie powracają z Sindhu dopiero za życia syna Samawartany Kuru i to od jego imienia kraina została nazwana puszczą Kurów (Kurujāṅgala).
MBh 1.89
mąż (żona): potomkowie |
MBh 1.90
mąż (żona): potomkowie |
---|---|
Pūru (Pauṣṭī):Pravīra, Īśvara, Raudrasva |
Pūru (Kausalyā): Janamejaya |
Pravīra (Śyenī): Manasyu
Manasyu (Sauvīrī): Goptṛ, Rājīvalocana, Saṃhanana, Vāgmin, Manasvin (Miśrakeśī): Sunvat, Vasunābha, Garbha, Ramya Sunvat (Rathaṃtarī): Śūra, Dṛḍhadhanvat, Vapuṣmat, Rudrāśva, Pṛṣadaśva, Rathāśva, Gaya, Manu Raudrāśva (apsaras): Ṛcepu, Kakṣepu, Kṛkaṇepu, Sthaṇḍilepu, Vanepu, Sthalepu, Tejepu, Satyepu, Dharmepu, Saṃnatepu (Ṛcepu przyjmuje imię Anādhṛṣṭi) Anādhṛṣṭi: Matināra |
Janamejayaḥ (Anantā/Mādhavī): Prācinvat
Prācinvat (Aśmakī): Saṃyāti Saṃyāti (Varāṅgī, ojciec: Dṛṣadvat): Ahaṃpāti Ahaṃpāti (Bhānumatī, ojciec: Kṛtavīrya): Sārvabhauma Sārvabhauma (Kaikeyī/Sunandā): Jayatsena Jayatsena (Vaidarbhī/Suṣuvā): Arācīna Arācīna (Vaidarbhī/Maryādā): Mahābhauma Mahābhauma (Prāsenajitī/Suyajñā): Ayutanāyin Ayutanāyin (Bhāsā, ojciec: Pṛthuśravas): Akrodhana Akrodhana (Kāliṅgī/Karaṇḍu): Devātithi Devātithi (Vaidehī/Maryādā): Ṛca Ṛca (Āṅgeyī/Sudevā): Ṛkṣa Ṛkṣa (Jvālā, ojciec: Takṣaka): Matināra |
Matināra:Taṃsu, Mahat, Atiratha, Druhyu |
Matināra (Sarasvatī – rzeka, nad nią król odprawia ofiarę): Taṃsu |
Taṃsu:Ilina |
Taṃsu (Kālindī): Ilina |
Ilina(Rathaṃtarī): Duḥṣanta, Śūra, Bhīma, Prapūrva, Vasu |
Ilina (Rathaṃtarī): 5 synów jeden z nich Duḥṣanta |
Duḥṣanta(dwie żony): (Śakuntalā): Bharata/Śākuntala, (Lakṣmaṇā): Janamejaya |
Duḥṣanta (Śakuntalā, ojciec: Viśvāmitra): Bharata |
Bharata(3 żony): 9 synów
|
Bharata (Sunandā/Kāśeyī/Sārvasenī): Bhumanyu |
Bhumanyu(Puṣkariṇī): Suhotra, Suhotṛ, Suhavis, Suyajus |
Bhumanyu (Jayā/Dāśārhī): Suhotra |
Suhotra(Aikṣvākī): Ajamīḍha, Sumīḍha, Purumīḍha |
Suhotra (Suvarṇā, ojciec: Ikṣvāku): Hastin
- zakłada Hasitnapurę |
Hastin (Yaśodharā/Traigartī): Vikuṇṭhana
Vikuṇṭhana (Sudevā/Dāśārhī): Ajamīḍha | |
Ajamīḍha(3 żony, 6 synów): (Dhūminī): Ṛkṣa (Nīlī): Duḥṣanta Parameṣṭhin
(Keśinī): Jahnu, Jana, Rūpiṇa
|
Ajamīḍha (4 żony: Kaikeyī, Nāgā, Gāndhārī, Ṛkṣā): 2400 synów, wśród nich: Saṃvaraṇa |
Ṛkṣa: Saṃvaraṇa | |
Saṃvaraṇa(Tapatī/Saurī): Kuru
|
Saṃvaraṇa (Tapatī): Kuru |
Kuru(Vāhinī): Aśvavat, Abhiṣvat, Citraratha, Muni, Janamejaya
|
Kuru (Śubhāṅgī/Dāśārhī): Viḍūratha |
Janamejaya, 8 synów: Dhṛtarāṣṭra, Pāṇḍu, Bāhlīka, Niṣadha, Jāmbūnada, Kuṇḍodara, Padāti, Vasāti
Dhṛtarāṣṭra, 5 synów: Kuṇḍika, Hastin, Vitarka, Krātha, Kuṇḍala |
Viḍūratha (Saṃpriyā/Māgadhī): Arugvat
Arugvat (Amṛtā/Māgadhī): Parikṣit |
Abhiṣvat, 8 synów: Parikṣit, Śabalāśva, Abhirāja, Virāja, Śalmala, Uccaiḥśravas, Bhadrakāra, Jitāri | |
Parikṣit7 synów: Kakṣasena, Ugrasena, Citrasena, Indrasena, Suṣeṇa, Bhīmasena, Aśvasena |
Parikṣit (Suyaśā/Bāhudā): Bhīmasena |
Bhīmasena:Pratīpa, Dharmanetra, Sunetra |
Bhīmasena (Sukumārī/Kaikeyī): Paryaśravas/Pratīpa |
Pratīpa3 snów: Devāpi (został ascetą), Śaṃtanu, Bāhlīka |
Pratīpa (Sunandā/Śaibyā): Devāpi, Śaṃtanu, Bāhlīka |
Od Śantanu do Aśwamedhadatty
Lista dynastyczna w rozdziale 1.90 nie zatrzymuje się, jak w rozdziale 1.89, na synach Pratipy, ale wymienia pokolenia bohaterów eposu. Podaje imiona żon i dzieci Pandawów, a kończy się na ich prapraprawnuku. W poniższej tabeli przedstawiamy dynastię księżycową począwszy od Śantanu(Śaṃtanu) (MBh 1.90.47-96):
mąż
(żona) |
potomkowie |
---|---|
Śaṃtanu(Bhāgīrathī / Gaṅgā) (Satyavatī / Gandhakālī) |
|
Vicitravīrya(Ambikā) (Ambālika) |
|
Dhṛtarāṣṭra(Gāndhārī) |
|
Pāṇḍu(Kuntī) (Mādrī) |
|
Yudhiṣṭhira(Draupadī) (Devikā) |
|
Vṛkodara(Draupadī) (Baladharā) (Hiḍimbā) |
|
Arjuna(Draupadī) (Subhadrā) (Ulūpī) (Citrāṅgadā) |
|
Nakula(Draupadī) (Kareṇuvatī) |
|
Sahadeva(Draupadī) (Vijayā) |
|
Abhimanyu(Uttarā) |
|
Parikṣit(Mādravatī) |
|
Janamejaya(Vapuṣṭamā) |
|
Śatānīka(Vaidehī) |
|
Kluczowe postacie genealogii
Genealogia skupia się na rodzie Kuru i jedynie sugeruje możliwe odnogi, prowadzące do wyłonienia się innych dynastii. Tu kluczowymi postaciami są:
- Jajati (Yayāti) – od niego wywodzą się dynastie Jadawów (Yādava), Bhodźów (Bhoja), rody barbarzyńskie (1.80.26) oraz, poprzez córkę Madhawi (Mādhavī), dynastie z Pendźabu: Śībi, Suvīra, Madra, Kekaya,
- Adźamidha (Ajamīḍha) – od niego odchodzą dwie linie rodowe: Kauśika, Pañala (1.89.29),
- Kuru (Kuru) – z którego początek biorą rody: Bahlika (Bāhlīka) (1.89.49), Matsja (Matsya) i dynastie nadgangesowe (Magadha, Kāśī, Vatsa, Malla, Cedi).
Poboczne linie dynastyczne
Poboczne linie dynastyczne mogą być rekonstruowane jedynie na podstawie skąpych wzmianek rozrzuconych po tekście MBh oraz list dynastycznych obecnych w tradycji puranicznej. Przy tworzeniu schematu genealogicznego wspomagamy się listami z BhP, której dziewiąta księga w całości poświęcona jest dynastii słonecznej i księżycowej. Bhagawatowie przedstawiając listy dynastyczne bazując na wcześniejszej tradycji. Znają oni doskonale treść MBh i często się do niej odnoszą. Zamieszczane przez nich listy nie są jedynie powtórzeniami, widać w nich refleksje nad prezentowanym materiałem. Np. dynastię Kauśiki (Kausika), wiodącą przez Dźahnu, Gadhiego do Wiśwamitry bhagawatowie wywodzą od jednego z synów Pururawasa Śrutaju (Śrutāyu) (BhP 9.15), a nie jak Mbh od syna Adźamidhy (1.89.29). Dzięki temu zabiegowi unikają sprzeczności – Wiśwamitra jako ojciec Śakuntali nie rodzi się z jej potomków.
Jadawowie
Dzięki BhP możemy rekonstruować linię rodową Jadawów, słabo zaprezentowaną w MBh. Z tekstu MBh dowiadujemy się, że jej założycielem był najstarszy syn Jajatiego Jadu (Yadu). Z imion przydawanych Jadawom wiemy, że były to połączone rody Satwatów, Andhaków, Wrysznich, Bhodźów i Daśarhów. Genealogia zawarta w BhP 9.23-24 uszczegóławia, że potomkowie Yadu byli założycielami dynasti Haihaja, Widarbha i Kunti (Haihaya, Vidarbha, Kunti) oraz, że od Satwaty wywodzą się rody Andhaka, Wryszni, Bhodźa i Daśarha (Andhaka, Vṛṣṇi, Bhoja, Dāśārha). Informacje te zostały umieszczone na wykresie genealogicznym.
Wasu Uparićara (Dynastie Ćedi i Matsja)
Warto zauważyć, że bhagawatowie wywodzą ród Ćedich od Jadu, jednak MBh wiąże go z postacią Wasu Uparićary (Vasu Uparicara). Król ten miał podbić Ćedich (1.57.2), jest uważany za ich władcę oraz ojca założycieli dynastii nadgangesowych (1.57.28-30):
- Bṛhadratha – dynastia Magadhy,
- Pratyagraha,
- Kuśāmba / Maṇivāhana – miasto Kauśāmbī w kraju Vatsa,
- Macchilla (inna red. Māvella) – prawdopodobnie kraina Malla,
- Yadu – dynastia Yādava (alternatywna linia rodowa w stosunku do syna Jajatiego).
Wasu Uparićara dał również początek rodowi Matsjów. Z jego nasienia połkniętego przez apsarasę w formie ryby rodzą się bliźniacy (1.57.47-55): przyszła żona Śantanu Satjawati (Satyavatī) oraz Matsja – przodek króla Wiraty (Vīrāṭa). MBh nie podaje linii genealogicznej Wasu Uparićary, ale BhP 9.22.4-6 wywodzi go od syna Kuru o imieniu Sudhanu (Sudhanu)[1], co ujmujemy na wykresie.
Pańćalowie
Nieco problemów przysparza dynastia Pańćalów. MBh informuje, że wywodzą się oni od dwóch synów Adźamidny o imionach Parameszthin i Duhszanta (Parameṣṭhin, Duḥṣanta, 1.89.29). Wiemy też, że ojcem Drupady z Pańćalów jest Pryszata (Pṛṣata). Tekst informuje o dawnym królu Pańćalów – Somace (Somaka), który był synem Sahadewy (1.2.119), jednak relacje czasowe między tymi władcami nie są jasne. Tu w sukurs przychodzi ponownie BhP (9.21.35), gdzie jest doprecyzowane, że Mudgala (Mudgala)[2], ma syna o imieniu Diwodasa (Divodāsa)[3], którego potomkiem są Somaka, Pryszata i Drupada (Somaka, Pṛṣata i Drupada). Mudgala ma też córkę o imieniu Ahalja (Ahalyā), z której rodzi się Śaradwat (Śaradvat) – ojciec Krypy i Krypi (historia narodzin rodzeństwa opisana jest w MBh 1.120). Taką też wersję przyjmujemy w schemacie genealogicznym.
Madawi - córka Jajatiego (dynastie Pendźabu)
Z córki Jajatiego Madhawi (Mādhavī) wywodzą się dwie dynastie. Jajati (Yayāti) podarował ją wieszczowi Galawie (Gālava – syn lub uczeń Wiśwamitry), a ten oddawał jej rękę oraz łono kolejnym władcom, tak by urodziła im synów. Pierwszym był król z dynastii Ikszwaku (Ikṣvāku), władcy Ajodhji Harjaśwa (Haryaśva). Gdy Madhawi urodziła mu syna (Vasumanas) Galawa podarował ją Diwodasie (Diodāsa), władcy Kaśi. Z ich związku narodził się Pratardana (Pratardana, 5.115.15). Następnie wieszcz idzie do miasta Bhodźa i ofiarowuje Madhawi Usianarze (Uśīnara), z którym ma ona syna Śibiego (Śibi, 5.116.20). Na końcu przekazuje ją Wiśwamitrze, któremu Madhawi daje potomka o imieniu Asztaka (Aṣṭaka).
BhP wywodzi ród Uśinary i Śibiego od syna Jajatiego Anu i uważa, że Śibi był ojcem czterech protoplastów dynastii z doliny Pendźabu (BhP 9.23.1-3):
- Vṛṣādarbha – w MBh identyfikowany z samym Śibi,
- Sudhīra – królestwo Sauvīra,
- Madra – królestwo Madra,
- Kekaya – królestwo Kekaya.
Choć nie jest to potwierdzone w MBh, taki związek tradycja zdaje się przypisywać tym rodom i taką wersję przyjmujemy w schemacie genealogicznym.
Dynastie Bengalu i Orisy
Krainy Bengalu i Orisy wywodzą się od potomka Angirasy o imieniu Dirghatamas (Dīrghatamas), zwanego również Gotamą (Gotama). Dirghatamas dociera do królestwa Baliego (Bali), który prosi go by począł potomstwo z jego żoną Sudeszną (Sudeṣṇā). Wieszcz dotyka ciała kobiety i zapowiada, że urodzi pięciu synów o imionach: Aṅga, Vaṅga, Kaliṅga, Puṇḍra i Suhma (1.98.32[5]), którzy staną się protoplastami dynastii wywodzących się od ich imion.
Dynastia ikszwaku
Dynastia słoneczna wywodząca się od Ikszwaku (Ikṣvāku) i wiedzie do Ramy syna Daśarathy oraz Dźanaki króla Widehy. MBh nawiązuje do dynastii jedynie na marginesie opowieści o sławnych władcach z niej pochodzących, np. opowieść o Mućukundzie odnajdujemy w rozdziale 12.75, historię Hariścandry w 3.190, a opowieść o Sagarze i sprowadzeniu Gangi w 3.106. Ponieważ MBh nie podaje listy dynastycznej Ikszwaku, kolejność jej władców na wykresie uporządkowana jest zgodnie z listą dynastyczną zawartą w BhP 9.7-10.
Przypisy
- Na szaro zaznaczone są informacje z aparatu krytycznego.