Nyagrodha (banjan)

łacina:	Ficus bengalensis
inne nazwy:	nīla (44*), vaṭa (21)
liczba wzmianek:	32
liść:

figowiec banian lub bengalski – dosł. „rosnący w dół”, duże drzewo z rozłożystą koroną i korzeniami przybyszowymi. Święte drzewo w hinduizmie i buddyzmie. W MBh jego korona jest schronieniem dla ascetów i wieszczów, pod nim medytuje Śiwa, a widok sowy mordującej wrony w jego konarach (10.1.21) staje się dla Aśwatthamany inspiracją do rzezi w uśpionym obozie synów Pandu. Nilą (nīla) w partiach kosmologicznych nazywane jest pasmo górskie położone na północ od Meru, być może jego nazwa pochodzi od banianu (nīla).

Wygląd w rzeźbie

Banjan rozpoznawalny jest po jajowatym kształcie liści i grubym pniu (często z licznymi korzeniami przybyszowymi). Drzewo bez kwiatów, małe figi nie są przedstawiane.

Nyagrodha - Besnagar, II p.n.e., piaskowiec muzeum w Kalkucie (źródło: Gupta 2013: Pl.15).

Sanći, I w. brama wschodnia, procesja Suddhodany z Kapilawastu (źródło: wikimedia).

Sanći, I p.n.e., południowa brama, górny panel – drzewa siedmiu Buddów (źródło: wikimedia).