Kuru
Charakterystyka krainy
| krainy / ludy | stolica | władca | liczba wzmianek | ||
| Kuru | Kuru | Hāstinapura (41) / Gajāhvaya (7) | Dhṛtarāṣṭra | 1659 | K |
| Kuru (paśc.) | Indraprastha (36) | Yudhiṣṭhira | P | ||
• Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
• W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.
Centrum wydarzeń eposu jest kraina Kuru rozdarta konfliktem na Kuru wschodnie (stolica: Hāstinapura) oraz Kuru zachodnie (stolica: Indraprastha identyfikowana jako Purana Qila w Delhi). Ziemia Kurów rozciąga się między Gangesem a Jamuną sięgając po Himalaje. Obok dwóch stolic tekst wspomina o kilku innych miejscowościach:
- Kurukṣetra (96, identyfikowane jako Thanesar) / Samantapañcaka (20) – miejsce, które wybrał protoplasta dynastii i orał je w celu zapewnienia mieszkańcom pomyślności (9.52). Znajduje się na trasie pielgrzymki Balaramy wzdłuż Saraswati (9.33-53). Zostało wybrane jako miejsce bitwy Pandawów i Kaurawów;
- Vāraṇāvata (38, identyfikowane jako Barnawa) – Pandawowie dotarli do miasta ósmego dnia miesiąca Phalguna i zamieszkali w łatwo palnym domu z szelaku (lākṣāgṛha) skonstruowanym przez Puroćanę (1.114, 1.147);
- Vṛkasthala (7) – miejscowość, o której darowanie proszą Pandawowie, by uniknąć wojny (5.31.19 / 70.15 / 80.7-8). Kryszna zatrzymuje się w niej podczas drogi z Upaplawji do Hastinapury. Inne miejscowości, o które proszą Pandawowie to Kuśasthala (3) i Mākandī (1) położona nad brzegiem Gangesu. Miejscowości te identyfikowane są dziś z miastami: Baghpat, Tilpat, Sonipat i Panipat. Jest też wspomniane (7.22.22) miasto Udayendu, w którym miał urodzić się syn Bhimy Sutasoma.
Protoplastami rodu są: Pūru, Bharata i Kuru. To od ich imion członkowie dynastii nazywani są Paurava, Bhārata lub Kaurava. MBh w następujący sposób przedstawia historię rodu: Król Yayāti, syn Nahuszy (Nahuṣa) poślubia Devayānī, a wraz z nią jej służkę (Śarmiṣṭhā). Z Devayānī ma synów: Yadu (najstarszy) i Turvasu, a z Śarmiszthą: Druhyu, Anu i Pūru. Uśanas (ojciec Devayānī) przeklina Jajatiego za spółkowanie z Śarmiszthą starością i uwiądem. Antidotum ma być zamiana z którymś z dzieci. Tylko Pūru decyduje się oddać swą młodość ojcu. W podzięce zostaje on namaszczony na króla, a pod jego pieczę oddany jest pas ziemi między Gangą i Jamuną – środek całego świata. Okolicznymi ziemiami mają władać potomkowie nieposłusznych woli ojca synów. Kolejnym ważnym potomkiem Pūru jest Bharata (rodzice: Duṣmanta, Śakuntalā), od którego imienia pochodzić określenie Indii (Bhārata-varṣa). Potomkiem Bharaty jest Kuru (rodzice: Saṃvaraṇa, Tapatī). Orze on Pole Kurów, by umierający na nim osiągnęli niebiosa (9.52).
Pokolenia bohaterów i ich relacje
| Kuru | |||
| dziadek | Bīṣma | ||
| ojciec | Paṇḍu | Dhṛtarāṣṭra | |
| syn | Yudhiṣṭhira | Duryodhana | Karṇa |
| wnuk | Abhimanyu, Ghaṭotkaca | Lakṣmaṇa | Vṛṣasena |
• W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety. Ukośnik oddziela alternatywne imiona jednego bohatera.
