Padma (lotos)

łacina:	Nelumbo nucifera
inne nazwy:	puṣkara (157*), puṇḍarīka (29)
liczba wzmianek:	212
liść:
kwiat:
owoc:

Lotos orzechodajny – roślina wodna, piękne kwiaty różowe lub białe (puṇḍarīka) i duże owalne liście, jadalna. Święta w hinduizmie i buddyzmie. W MBh najczęściej płatki lotosu pojawiają się w domenie źródłowej metafory określającej piękne części ciała (twarz, oczy). Liście lotosu wykorzystywane są w domenie źródłowej braku lgnięcia do przedmiotu (kropla wody nie dotyka powierzchni liścia choć się na nim znajduje). Jest to też nazwa formacji militarnej (7.53.27) oraz określenie jednego z siedmiu mitycznych kontynentów (puṣkara-dvīpa).

Wygląd w rzeźbie

Kwiat lotosu przedstawiany jest jako pąk lub w postaci rozwiniętej (z góry i z profilu). Ikonografia uwzględnia liczne płatki oraz charakterystyczną owocnię (często jako tron – rys. 3). Gdy kwiat przedstawiany jest z profilu płatki biegną ku dołowi. Wraz z lotosami mogą występować lilie wodne (rys. 1). Liście wachlarzowate.

Bharhut, II p.n.e., medalion z ogrodzenia stupy, człowiek, z którego ust wychodzą łodygi lotosów i lilii (źródło: Malla 2000:Pl. 1).

Sanći, I p.n.e., fragment zdobień (źródło: Gupta 2013: Pl.18).

Saći, I w., stupa nr 3, brama południowa, Lakszmi na lotosie kąpana przez słonie (źródło: wikimedia).