Podboje Sahadewy (południe) (2.28)
Sahadewa (Sahadeva) na polecenie brata udaje się na południe (dakṣiṇa). Dwa pierwsze królestwa, do których wkracza (Śūrasena i Matsya), leżą na południe od krainy Kuru. Dantawakra, z którym się następnie ściera, jest władcą Karuszy (Karūṣa). Następne dwa terminy – rozbójnicy (paṭaccara) i górale (niṣāda) sugerują, że Sahadeva kroczy przez tereny górskie – może chodzić o górzyste tereny Gird rozciągające się wokół Gwalior. Wskazuje też na to podbój królestwa Dźambaki położonego nad rzeką Ćarmawati (Carmaṇvati) i krainy Kuntibhodźy. Dalsza droga bohatera prowadzi do Awanti.
Wzmiankowanie o pokonaniu władcy Pragdźjotiszy Bhagadatty (tekst spoza wydania krytycznego), wynika ze swobodnego potraktowania list krain. Fragment usunięty z wydania krytycznego, poza listą miejsc niezidentyfikowanych, wymienia Kośalę ewidentnie nie pasującą do południowego kierunku trasy. Natomiast krainy Bhodźakota i Pulinda (Bhojakoṭa, Pulinda) leżą na trakcie południowym, a Pandja i Kiszkinda (Pāṇdya, Kiṣkindhā – identyfikowana jako Hampi) są wyobrażeniem tego, co można spotkać na dalekim południu.
Dalej tekst z wydania krytycznego wymienia krainy nad Narmadą i w Gudźaracie: Māhiṣmatī (stolica Haihaya), Surāṣṭra, Bhojakaṭa, Śūrpāraka (położona w dół od ujścia Narmady, identyfikowana jako Nalasopara). Stąd bohater wkracza do lasu Dandaka (Daṇḍaka – identyfikowany jako ogromny pas dżungli rozciągający się od prowincja Bastar w Chhattisgarh na wschodzie, do Nalasopara na zachodzie), gdzie spotyka barbarzyńców i fantastyczne człekokształtne istoty:
- wyspiarzy (sāgaradvīpavāsa)
- dzieci barbarzyńców (mleecchayonija),
- górali (niṣāda),
- ludożerców (puruṣāda),
- okrywających się uszami (karṇaprāvaraṇa),
- czarnogębych (kālamukha),
- dzieci demonów (rākṣasayoni),
- jednonogich (ekapāda),
- mieszkańców dziupli (vṛkṣakoṭaraśāyin).
Wśród wymienionych na liście regionów warto wspomnieć krainy: Aśmaka (położona nad Godawari, na południe od Widarbhy – stolica identyfikowana jako Bodhan), Pāṇḍya, Draviḍa i Kerala. Świadczą one o znajomości nazw krain południowych przynajmniej na pewnym etapie redakcji tekstu.
Dalej następuje długa interpolacja (wyrzucona z wydania krytycznego), podczas której nasz bohater podróżuje po dalekim południu przez krainę Ćola, rzekę Kaweri(Kāverī), aż na Lankę (Laṅkā), gdzie spotyka się z bohaterem Ramajany Wibhiszaną. Fragment bogaty jest w opisy lasów, ale nie wnosi wiele informacji geograficznych.
Lista krain podbitych przez Sahadewę
| nr | kraina / lud | stolica | władca | komentarz |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Śūrasena | |||
| 2 | Matsya | |||
| 3 | Dantavakra, Sumitra | - pierwszy jest królem, drugi jego synem | ||
| 4 | Paṭaccara | - rozbójnicy | ||
| 5 | Niṣāda | Gośṛṅga, Śreṇimant | - górale | |
| 6 | Navarāṣṭra | |||
| 7 | Kuntibhoja | |||
| 8 | syn Dźambhaki (Jambhaka) | - nad rzeką Ćarmawati (Carmaṇvatī)
- wróg Wasudewy | ||
| 9 | Bhagadatta, Seka, Aparaseka | |||
| 10 | Avanti | Vinda, Anuvinda | - nad rzeką Narmada | |
| 11 | Bhojakaṭa | Bhīṣmaka | ||
| 12 | Kośala, Veṇātaṭa, Nāṭakeya, Herambaka | |||
| 13 | Mārudha, Ramyagāma | |||
| 14 | Nācīna,
Arbuka, Āṭavika |
|||
| 15 | Vāta,
Pulinda |
|||
| 16 | Pāṇḍya | |||
| 17 | Kiṣkindhā | Mainda, Dvivida | ||
| 18 | Māhiṣmatī | Nīla | - podczas zmagać otrzymuje wsparcie od Ognia, któremu oddał rękę swej córki | |
| 19 | Tripura | |||
| 20 | Potana | |||
| 21 | Surāṣṭra | Āhṛti, Kauśikācārya | ||
| 22 | Bhojakaṭa | Rukmin, Bhīṣmaka, | ||
| 23 | Śūrpāraka | |||
| 24 | Upakṛtāhvaya | |||
| 25 | Daṇḍaka | - wyspiarze (sāgaradvīpavāsa)
- dzieci barbarzyńców (mleecchayonija), - górale (niṣāda), - ludożercy (puruṣāda), - okrywający się uszami (karṇaprāvaraṇa), - czarnogębi (kālamukha), - dzieci demonów (rākṣasayoni), | ||
| 26 | - jednonodzy (ekapāda),
- mieszkańcy dziupli (vṛkṣakoṭaraśāyin) | |||
| 27 | Kollagiri | - nazwa góry | ||
| 28 | Muracīpattana | |||
| 29 | Tāmra (dvīpa) | - wyspa zwana Miedzianą | ||
| 30 | Rāmaka | - góra | ||
| 31 | Timiṃgila | |||
| 32 | Saṃjayantī, Picchaṇḍa, Karahāṭaka | - jednonodzy (ekapāda),
- mieszkańcy lasu (vanavāsin) | ||
| 33 | Bhṛgukaccha | - barbarzyńcy (barbara),
- pāraśa, - wyspiarze (dvīpavasa), - Tūlaka, - Darada, - Sindhura | ||
| 34 | Aśmaka | |||
| 35 | Mūlaka | |||
| 36 | Vidarbha | |||
| 37 | Kusṛtivītajña | - mieszkający na szlaku południowym (dakṣiṇāpatha) | ||
| 38 | Pāṇḍya, Draviḍa, Coḍrakerala | |||
| 39 | Siṃhaladvīpaka, Ghaṭotkaca | - krainy położone na skraju oceanu | ||
| 40 | Roma, Yavana | |||
| 41 | Kānanadvīpaka, Tāmraparṇī, Kanyātīrtha | |||
| 42 | Bhṛgukaccha, Paulastya, Vibhīṣaṇa |
- Na szaro zaznaczono tekst spoza wydania krytycznego.
