Pañcāla
Charakterystyka krainy
| krainy / ludy | stolica | władca | liczba wzmianek | ||
| Pañcāla (Pāñcāla) | Pañcāla | Kāmpilyā (4) | Drupada | 636 | P |
| Sṛñjaya | Uttamaujas | 242 | P | ||
| Somaka | 130 | P | |||
| Prabhadraka | Dhṛṣṭadyumna | 35 | P | ||
| Aśmaka | Aśmaka | 7 | P/K | ||
| Pañcāla (utt.) | Ahicchatrā | Aśvatthāman | K | ||
- Ostatnia kolumna to stronnictwa biorące udział w konflikcie: K=Kaurava, P=Pāṇḍava.
- W nawiasach przy miastach i bohaterach podana jest liczba wzmianek w MBh.
Na południowy wschód od Kuru rozciągał się kraj Pańćalów. Tworzyły go liczne ludy: Sṛñjaya, Somaka, Prabhadraka i Aśmaka. Ich stolicą była Kāmpilyā (4, identyfikowana jako Kampil), którą władał Drupada. To tu odbyła się swajamwara Draupadī, podczas której Pandawowie zdobyli swoją małżonkę. Miasto oblegają Kaurawowie i Pandawowie na prośbę Drony, by dać mistrzowi królestwo Drupady jako zapłatę za naukę. Ów konflikt Drony i Drupady zaowocował podziałem królestwa na Pańćalę północną (uttara), gdzie Drona ustanawia królem swego syna Aśwatthamana i Pańćalę południową (dakṣina). Stolicą północnej Pańćali, nie wspomnianą w MBh, miała być Ahicchatrā (identyfikowana jako Ramnagar, Kapoor 2002:16). W pobliżu kraju Pańćalów znajdowała się Ekacakrā (18, identyfikowana jako Etawah), miejscowość, w której ukrywali się Pandawowie po próbie spalenia ich w Waranawacie (Vāraṇāvata) (1.55). W granicach wpływu Pańćali mogło znajdować się słynne Naimiṣa (31) – miejsce pielgrzymkowe, w którym dokonała się recytacja puran i MBh.
Pokolenia bohaterów i ich relacje
| Pañcāla (utt.) | Pañcāla | ||
| dziadek | Bharadvāja | Pṛṣata | |
| ojciec | Droṇa | Drupada | |
| syn | Aśvatthāman | Dhṛṣṭadyumna, Śikhaṇḍin,
Satyajit, (Draupadī) |
Uttamaujas / Sṛñjaya |
| wnuk | |||
- W nawiasach podane są istotne w rodzie kobiety. Ukośnik oddziela alternatywne imiona jednego bohatera.
Ponieważ wydarzenia MBh przeważnie dotyczą dynastii Kurów, Pańćalów i Matsjów nie sposób w tym miejscu przedstawić całokształtu relacji bohaterów z nich pochodzących. Warto jednak zwrócić uwagę na kluczowe wydarzenie kształtujące relacje między królestwami – przyjaźń Drony i Drupady kończy się wrogością i skutkuje następującymi konsekwencjami:
- Droṇa zostaje nauczycielem Kaurawów, a ich zapłatą za naukę ma być pokonanie Drupady,
- Pañcāla zostaje podzielona na północną i południową,
- Drupada spełnia ofiarę – jego dzieci rodzą się, by zniszczyć Dronę,
- Drupadzie rodzi się skrzywdzona przed Bhiszmę Ambā (Śikhaṇḍin).
