Podboje Sahadewy (południe) (2.28)

Podboje (digvijaya) Sahadewy.

Sahadewa (Sahadeva) na polecenie brata udaje się na południe (dakṣiṇa). Dwa pierwsze królestwa, do których wkracza (Śūrasena i Matsya), leżą na południe od krainy Kuru. Dantawakra, z którym się następnie ściera, jest władcą Karuszy (Karūṣa). Następne dwa terminy – rozbójnicy (paṭaccara) i górale (niṣāda) sugerują, że Sahadeva kroczy przez tereny górskie – może chodzić o górzyste tereny Gird rozciągające się wokół Gwalior. Wskazuje też na to podbój królestwa Dźambaki położonego nad rzeką Ćarmawati (Carmaṇvati) i krainy Kuntibhodźy. Dalsza droga bohatera prowadzi do Awanti.

Wzmiankowanie o pokonaniu władcy Pragdźjotiszy Bhagadatty (tekst spoza wydania krytycznego), wynika ze swobodnego potraktowania list krain. Fragment usunięty z wydania krytycznego, poza listą miejsc niezidentyfikowanych, wymienia Kośalę ewidentnie nie pasującą do południowego kierunku trasy. Natomiast krainy Bhodźakota i Pulinda (Bhojakoṭa, Pulinda) leżą na trakcie południowym, a Pandja i Kiszkinda (Pāṇdya, Kiṣkindhā – identyfikowana jako Hampi) są wyobrażeniem tego, co można spotkać na dalekim południu.

                                                             

Dalej tekst z wydania krytycznego wymienia krainy nad Narmadą i w Gudźaracie: Māhiṣmatī (stolica Haihaya), Surāṣṭra, Bhojakaṭa, Śūrpāraka (położona w dół od ujścia Narmady, identyfikowana jako Nalasopara). Stąd bohater wkracza do lasu Dandaka (Daṇḍaka – identyfikowany jako ogromny pas dżungli rozciągający się od prowincja Bastar w Chhattisgarh na wschodzie, do Nalasopara na zachodzie), gdzie spotyka barbarzyńców i fantastyczne człekokształtne istoty:

- wyspiarzy (sāgaradvīpavāsa)

- dzieci barbarzyńców (mleecchayonija),

- górali (niṣāda),

- ludożerców (puruṣāda),

- okrywających się uszami (karṇaprāvaraṇa),

- czarnogębych (kālamukha),

- dzieci demonów (rākṣasayoni),

- jednonogich (ekapāda),

- mieszkańców dziupli (vṛkṣakoṭaraśāyin).

Wśród wymienionych na liście regionów warto wspomnieć krainy: Aśmaka (położona nad Godawari, na południe od Widarbhy – stolica identyfikowana jako Bodhan), Pāṇḍya, Draviḍa i Kerala. Świadczą one o znajomości nazw krain południowych przynajmniej na pewnym etapie redakcji tekstu.

Dalej następuje długa interpolacja (wyrzucona z wydania krytycznego), podczas której nasz bohater podróżuje po dalekim południu przez krainę Ćola, rzekę Kaweri(Kāverī), aż na Lankę (Laṅkā), gdzie spotyka się z bohaterem Ramajany Wibhiszaną. Fragment bogaty jest w opisy lasów, ale nie wnosi wiele informacji geograficznych.

nr	kraina/lud	stolica	władca	komentarz
1	Śūrasena
2	Matsya
3			Dantavakra, Sumitra	- pierwszy jest królem, drugi jego synem
4	Paṭaccara			- rozbójnicy
5	Niṣāda		Gośṛṅga, Śreṇimant	- górale
6	Navarāṣṭra
7	Kuntibhoja
8			syn Dźambhaki (Jambhaka)	- nad rzeką Ćarmawati (Carmaṇvatī) - wróg Wasudewy
9			Bhagadatta, Seka, Aparaseka
10	Avanti		Vinda, Anuvinda	- nad rzeką Narmada
11		Bhojakaṭa	Bhīṣmaka
12	Kośala, Veṇātaṭa, Nāṭakeya, Herambaka
13	Mārudha, Ramyagāma
14	Nācīna, Arbuka, Āṭavika
15	Vāta, Pulinda
16	Pāṇḍya
17	Kiṣkindhā		Mainda, Dvivida
18		Māhiṣmatī	Nīla	- podczas zmagać otrzymuje wsparcie od Ognia, któremu oddał rękę swej córki
19	Tripura
20	Potana
21	Surāṣṭra		Āhṛti, Kauśikācārya
22	Bhojakaṭa		Rukmin, Bhīṣmaka,
23	Śūrpāraka
24	Upakṛtāhvaya
25	Daṇḍaka			- wyspiarze (sāgaradvīpavāsa) - dzieci barbarzyńców (mleecchayonija), - górale (niṣāda), - ludożercy (puruṣāda), - okrywający się uszami (karṇaprāvaraṇa), - czarnogębi (kālamukha), - dzieci demonów (rākṣasayoni),
26				- jednonodzy (ekapāda), - mieszkańcy dziupli (vṛkṣakoṭaraśāyin)
27	Kollagiri			- nazwa góry
28	Muracīpattana
29	Tāmra (dvīpa)			- wyspa zwana Miedzianą
30	Rāmaka			- góra
31			Timiṃgila
32		Saṃjayantī, Picchaṇḍa, Karahāṭaka		- jednonodzy (ekapāda), - mieszkańcy lasu (vanavāsin)
33	Bhṛgukaccha			- barbarzyńcy (barbara), - pāraśa, - wyspiarze (dvīpavasa), - Tūlaka, - Darada, - Sindhura
34	Aśmaka
35	Mūlaka
36	Vidarbha
37	Kusṛtivītajña			- mieszkający na szlaku południowym (dakṣiṇāpatha)
38	Pāṇḍya, Draviḍa, Coḍrakerala
39	Siṃhaladvīpaka, Ghaṭotkaca			- krainy położone na skraju oceanu
40	Roma, Yavana
41	Kānanadvīpaka, Tāmraparṇī, Kanyātīrtha
42	Bhṛgukaccha, Paulastya, Vibhīṣaṇa

• Na szaro zaznaczono tekst spoza wydania krytycznego.